1- طبقه بندی بهای تمام شده براساس عوامل وعناصر تشکیل دهنده محصول
عناصر تشکیل دهنده بهای یک محصول را می توان به دو گروه طبقه بندی کرد: اقلامی از بهای تمام شده که مستقیما در تولید آن محصول نقش دارند، همچون دستمزد مستقیم و مواد مستقیم، وسایر اقلامی که تولید کالا مستقیما به آن وابسته نیست اما بهره برداری یا به کارگیری این اقلام در تولید کالا اجتناب ناپذیر است. این دسته از اقلام را “سربارتولید” گویند مانند دستمزد غیر مستقیم، مواد غیر مستقیم و سایر اقلام بهای تمام شده تولید.
نکته: مرزهای قطعی وکاملا روشنی برای تقسیم انواع اقلام بهای تمام شده دخیل در تولید کالا وجود ندارد.
اگرچه دربیشتر موارد ، بسته به نوع فعالیت تولیدی ونقطه نظرات مدیران در امر کنترل و برنامه ریزی برای اقلام بهای تمام شده می توان ملاک هایی برای این تقسیم بندی ها یافت.
اقلامی نظیر اجاره ساختمان اداری، حقوق کارکنان اداری یا استهلاک تجهیزات دفتری در زمره عناصر یا اقلام بهای تمام شده تولید منظور نمی شود، این اقلام با عناوینی نظیر ” هزینه های غیر تولیدی” ، “هزینه های اداری” در صورت سود وزیان ظاهر می شوند.
جای گرفتن هریک از اجزای اقلام بهای تمام شده در یکی از طبقات سه گانه، دستمزد مستقیم و سربار تولید بسته به نوع محصول مورد تولید و سایر شرایط فرآیند تولید است. مثلا چوب در فرآیند محصولات و اثاثیه چوبی، در زمره “مواد مستقیم” جای می گیرد، اما وقتی در کارخانه دیگری برای ساخت جعبه های چوبی حمل ماشین آلات ساخت آن کارخانه استفاده می شود در زمره “مواد غیر مستقیم” قرار می گیرد. دستمزد سرایداران، نگهبانان یا انبارداران در یک کارخانه دستمزد غیر مستقیم تلقی می شود. اما اگر همین افراد در یک شرکت خدمات تعمیر ونگهداری که این قبیل خدمات را به شرکتهای دیگر ارائه می کند به کار مشغول باشند دستمزد آنها ، دستمزد مستقیم (تولید خدمات) تلقی می شود.
2-براساس ارتباط با فرآیند تولید
اقلام بهای تمام شده را می توان بر مبنای ارتباط با فرآیند تولید نیز طبقه بندی کرد. البته این نوع طبقه بندی در ارتباط تنگاتنگ با تقسیم بندی مبتنی بر عناصر بهای تمام شده محصول (مواد مستقیم، دستمزد مستقیم و سربار تولید) وبیشتر به قصد اهداف اهداف کنترلی برقرار می شود. دو مفهوم اصلی در این طبقه بندی عبارتند از : بهای تمام شده یا هزینه های اولیه تولید و بهای تمام شده یا هزینه های تبدیل.
بهای تمام شده اولیه تولید : اقلامی از بهای تمام شده اند که مستقیما در امر تولید دخالت دارند یعنی مواد مستقیم و دستمزد مستقیم
بهای تمام شده تبدیل : اقلامی از بهای تمام شده اند که برای تبدیل مواد اولیه به کالای ساخته شده به کار برده می شوند یعنی دستمزد مستقیم و هزینه های عمومی کارخانه (سربار تولید)
اگرچه دستمزد مستقیم در هر دو نوع بهای تمام شده مشترک است، اما این امر موجب محاسبه مضاعف آن نمی شود، چون از این مفاهیم صرفا به قصد تجزیه و تحلیل استفاده می شود و نه انباشت اقلام بهای تمام شده.
ARADGROUP بهای ,تمام ,تولید ,دستمزد ,مستقیم ,اقلام ,بهای تمام ,دستمزد مستقیم ,اقلام بهای ,طبقه بندی ,فرآیند تولید منبع
درباره این سایت